Hoe maak je een vogelvriendelijke tuin

Kun jij ook zo genieten van gezellig kwetterende, kleurige vogels in je tuin?
Heel goed, want vogels zijn het absoluut waard om naar je tuin te lokken.

Het is je vast niet ontgaan dat er de afgelopen jaren veel tuinen worden getroffen door de buxusmot en dat er veel eikenlanen zijn waar de eikenprocessierups huishoudt.  Mezen eten graag eikenprocessierups en soms ook de rupsen van de buxusmot. Ze zijn natuurlijke vijanden van deze plaagdieren.

Behalve de gezelligheid die ze je brengen is er dus nog een goede reden om  je tuin zo in te richten dat de vogels het naar de zin hebben. Plaagbestrijding!

Vogels vinden het fijn als ze voedsel, veiligheid, nestplekken en schuilplekken en een gevarieerde beplanting hebben.

Gemakkelijk gezegd, maar hoe realiseer je dat in je eigen tuin?

Met de tips in deze blog, kun je ook van jouw tuin een vogelparadijs maken.

Roodborst in de Kornoelje

Groene afscheiding

Als je een schutting of een kale muur hebt, zullen vogels je dankbaar zijn als je er klimplanten tegenaan laat groeien. Klimplanten zorgen voor voedsel in de vorm van besjes en insecten, ze zorgen voor beschutting en het is een mooie plek om een nest in te bouwen.  Goede klimplanten zijn bijvoorbeeld Clematis, Hop, Klimop, Winterjasmijn (bloeit in de winter).

Heb je geen schutting maar een heg van bijvoorbeeld Haagbeuk, Veldesdoorn, Liguster? Dan is dat nog prettiger voor vogels.

Hop als klimplant

Bomen als ‘hoogtepunt’

Bomen zorgen voor uitzicht, voedsel, veiligheid en een plek om een nest te bouwen.
Vanuit een boom ontstaat ook vaak een aanvliegroute naar bijvoorbeeld een voederplank, nestkast of waterelement. Extra leuk om naar te kijken.
Geschikte bomen voor kleine tuinen zijn bijvoorbeeld Lijsterbes, Krentenboom of een Appelboom.

Lijsterbes

Lagen in de tuin

Door de borders zo op te bouwen dat er variatie is in hoogte ontstaat een aantrekkelijke tuin voor vogels. Er is dan genoeg plek om te schuilen en om naar voedsel te zoeken. Veel variatie in de soorten beplanting trekt insecten aan. En die zijn weer een lekker maaltje voor veel vogels. Gebruik heesters én vaste planten om een natuurlijke gelaagdheid in de border te krijgen en gebruik verschillende soorten. Lekker variëren dus.

Het voordeel van deze beplanting is dat het ook erg goed is voor bijen en vlinders en allerlei nuttige insecten. Win-win dus. Voor een zo groot mogelijk effect zorg je voor een zo lang mogelijke bloeitijd in je borders.

Geschikte heesters zijn bijvoorbeeld Kornoelje, Elegantier, Gelderse Roos. Vaste planten die goed te gebruiken zijn, zijn bijvoorbeeld Vrouwenmantel, Duizendblad, Adderwortel, Zenegroen, Ijzerhard en nog veel meer soorten.

Water

Water is voor vogels van belang om te kunnen drinken, maar ook om lekker te kunnen badderen. Een prachtig gezicht toch, als je spetterende vogels in een vogelbadje op de tuintafel ziet? Of als het een en al leven bij je tuinvijver is?
Let wel even goed op de diepte. In te diep water gaan vogels namelijk niet baden. Zorg dat een vogelbadje niet dieper is dan 3-5 cm.

Als het een erg droge zomer is, zullen trouwens niet alleen vogels dankbaar zijn voor een vogelbad. Ook bijen hebben veel water nodig. Als het droog is, kun je voor de bijen een klomp mos in het vogelbadje leggen. Dat voorkomt dat ze verdrinken.

Heb je een vijver, dan is het zaak om in ieder geval een deel van de rand ondiep te maken. Ook kikkers vinden dat wel fijn. Zij kunnen ook niet goed ontsnappen bij een opstaande rand, waardoor ze kunnen verdrinken.

een vogelbad is een trekpleister voor vogels in de tuin

Vogels voeren

Als je goed voert, kun je het hele jaar bijvoeren. Wel is het belangrijk om het juiste voer in het juiste seizoen aan te bieden.

In de lente hebben vogels eiwitten en kalk nodig eieren te leggen en nesten groot te brengen. Normaal halen ze alles wat ze nodig hebben uit bijvoorbeeld insecten. Maar als het een paar dagen achter elkaar heel hard regent en waait, kunnen ze veel minder insecten vinden. Je kunt de vogels dan bijvoeren met meelwormen en met goed uitgekookte en fijngestampte eierschalen.

In de zomer hebben vogels veel eiwitten nodig  om de rui goed door te komen. Ook in de zomer kun je bijvoeren met meelwormen.

In de herfst kun je vetbollen en pinda’s bijvoeren.

In de winter hebben vogels veel energie nodig om warm te blijven. Bijvoeren met vetbollen en pinda’s helpt de vogels. Als je vetbollen in de winkel koopt, zitten ze vaak in een plastic netje. Soms raken vogels daar in verstrikt. Om dat te voorkomen kun je de vetbollen uit het netje halen en in een garde doen die je ophangt in de tuin. Ziet er ook nog leuk uit!

Hoe je heel simpel en snel zelf vetbollen kunt maken, kun je zien in dit DIY filmpje. DIY vetbol maken

Nestkastjes

Om de vogels blijvend naar je tuin te lokken, kun je nestkastjes ophangen. Voor elke soort vogel is er bijna een andere nestkast. Let op de grootte van de invliegopening. Die bepaalt welke soorten vogels je nestkast misschien gaan bewonen. Als de kast in het najaar hangt, dan kunnen de vogels alvast een kijkje nemen en overnachten in de nestkast.
De nestkast moet op een rustig en veilig plekje worden opgehangen. Onbereikbaar voor katten. Verder moet de nestkast niet in de felle zon en de wind moet er ook niet pal op staan. Het beste is om hem in noordoostelijke richting te plaatsen. Als dat niet lukt, probeer dan in ieder geval de kast wat beschut en uit de zon te hangen.
Als de kast bewoond is geweest, dan kun je de kast in oktober leeghalen en even doorspoelen met heet water. Een sopje is niet nodig.

Nestkast

Een luie tuinier

Een luie tuinier is ideaal voor een vogelvriendelijke tuin. laat gerust een rommelhoekje staan. Ga vooral niet alle uitgebloeide planten afknippen voor de winter. Op die manier zijn er nog zaden te vinden in de tuin. Daarnaast is vinden allerlei nuttige insecten in een tuin die niet zo opgeruimd is voor de winter allemaal overwinteringsplekjes, en de vogels vinden dan weer een lekker insectenmaaltje of wormenmaaltje in je tuin…

Lekker genieten in de tuin. Ook goed voor het dierenleven.

Zo creëer je een gezond systeem van beplanting, bodemleven, insectenleven en vogels.

Fantastisch toch?

Voorbeeldje?

Wil je zien hoe je deze tips verwerkt in een tuinontwerp? In mijn blog Gratis voorbeeldontwerp vogelvriendelijke tuin  kun je met een voorbeeldtuin van 5×10 meter, stap voor stap zien hoe je een stadstuintje omtovert tot vogelparadijsje.

Heb je nog meer tips? Of ga je deze tips toepassen? Laat het weten in de comments!

(Deze blog is bijgewerkt op 23 januari 2023)