Droogte in de tuin: 8 tips
Droogte in de tuin. Sinds de zomer van 2018 is er al voor de vijfde keer een flink neerslagtekort. Het jaar 2022 hoorde al bij de 5% van droogste jaren sinds men dat allemaal bijhoudt. En het KNMI verwacht dat ook 2023 in het rijtje met de droogste jaren terechtkomt.
En dat heeft gevolgen. Ook voor de tuin.
Maar wat kun je doen om de tuin voor te bereiden op een langere periode met te weinig neerslag? Of eigenlijk: Hoe bereid je de tuin voor op de toekomst? Op meer droge jaren? Extreme jaren zullen immers steeds vaker voorkomen.
Er zijn een aantal dingen die je in ieder geval een beetje helpen én die goed zijn voor de tuin.
1. Compost en voordelen bij droge periodes
Ik heb al eerder geschreven over het nut van compost. Het is namelijk het zwarte goud van de tuinliefhebbers. En het is heel gemakkelijk om te gebruiken.
Wat in ieder geval goed is om te doen is ieder voorjaar zo’n beetje in maart een laagje van 2-5 cm over de tuin te strooien. En het gemakkelijke is dat je het vooral niet moet inwerken.
Maar als je begin maart een laag compost hebt gestrooid, is de kans groot dat je daar nu niet veel meer van terugziet. En dat is op zich een goed teken, want dan heeft het bodemleven in je tuin de compost al mooi door de grond gewerkt.
Maar, het kan geen kwaad om als de compost al is weggewerkt, het in juni/juli nog eens wat compost te geven. De grond verbetert. De ondergrond droogt minder snel uit én de compost die ín de bodem terechtkomt, zorgt er voor dat de bodem het vocht beter vast kan houden.
Dus ik zeg het nog maar een keer: compost!
2. Bodembedekking om de droogte in de tuin te verminderen
Door de bodem te bedekken en zo weinig mogelijk onbedekte zwarte grond in de tuin te hebben, droogt de bodem minder snel uit. Wind en zon hebben minder invloed op het uitdrogen van de bovenste laag. Je kunt de grond bedekken met planten (bodembedekkers) of met ‘dode’ materialen zoals bijvoorbeeld boomschors.
Wil je voor planten gaan, dan zijn veel soorten goede bodembedekkers te koop.
Denk eens aan:
- Stekelnootje
- Zandkruid
- Rijstebrij
- Geranium (verschillende soorten)
- Adderwortel (verschillende soorten)
- Maagdenpalm
Toch liever een ander materiaal als bodembedekking? Behalve boomschors of cacaodoppen is er nog een mooie, natuurlijke bodembedekking verkrijgbaar. Perzikpitten of Perzikstenen. En omdat het een restproduct is, is het ook nog eens duurzaam.
Perzikpitten blijven lange tijd goed. Het is ook voor allerlei onderdelen in de tuin te gebruiken, van bodembedekking tussen planten tot het maken van paden en zelfs opritten. Dit nog vrij onbekende materiaal geeft een natuurlijke uitstraling aan de tuin.
3. Standplaats van de planten
Het is altijd belangrijk om planten op een goede plek te zetten.
Planten die in de halfschaduw/schaduw moeten staan, doen het altijd minder goed in de zon.
Planten die van veel vocht houden, kun je beter niet op een droog heet plekje neerzetten.
Nou, dat klinkt logisch toch?
Dat zou je denken, maar in de praktijk is dit wel een fout die je in veel tuinen tegenkomt.
Als je planten gaat kopen, bekijk dan altijd goed wat de planten nodig hebben op het gebied van zon, vocht en grondsoort.
Bepaal zo of je ze een goede plek in de tuin kunt geven.
Hoe weet je dan of er genoeg of juist niet genoeg zon komt op de plek waar je de planten wilt neerzetten? Daarvoor kun je bij de kwekerij op de kaartjes kijken. Je zoekt dan naar de informatie over de standplaats. Hieronder zie je wat zon, halfschaduw en schaduw betekent. Op die manier kun je beter de goede plek voor je planten bepalen.
4. Bestuderen en herschikken
Bekijk de planten door het seizoen heen en kijk welke planten het goed doen en welke steeds extra aandacht nodig hebben.
Ga dan na of die planten die veel aandacht nodig hebben wel op de goede plek staan.
Staan ze niet op de goede plek, maar vind je ze wel mooi? Ga dan alvast een plan maken om in het najaar de planten op een andere plek in de tuin te zetten.
5. Droogtebestendige planten
Tja, en dan kom je er achter dat je een tuin hebt waar je veel planten in hebt staan die niet zo goed een droge periode kunnen doorstaan…
Balen…
Aan de andere kant, als ze de zomer niet overleven, heb je in september wel een goede reden om op plantenjacht te gaan.
De volgende planten kunnen bijvoorbeeld vrij goed tegen droogte:
- Lavendel
- Steentijm
- Zonnehoed
- Salvia
- Duizendblad
- Tijm
- Oreganum
- Kogeldistel
- Verschillende soorten siergras
En zo er zijn nog veel meer goede droogtebestendige planten te koop die het in ons klimaat goed doen.
6. Regenton of regenschutting om droogte op te vangen
Er zijn allerlei soorten regentonnen te koop en er zijn ook regenschuttingen in de handel. Daarmee heb je een tuinafscheiding en waterreservoir in één. Met dit regenwater kun je een tijdje vooruit om de tuin water te geven als het weer een tijd niet regent.
Heb je niet zo’n groot budget, dan is Marktplaats zeker de moeite waard. Meestal staan daar wel van die blauwe tonnen op voor een klein prijsje. Soms zelfs inclusief kraantje.
Ook handig: kraantjes met dezelfde maat als een standaard buitenkraan, zodat je een tuinslang kunt aansluiten op de (redelijk volle) regenton.
7. Afkoppelen hemelwater om droogte in de tuin te voorkomen
Je kunt het hemelwater afkoppelen door een regenton of iets dergelijks aan de regenpijp te maken. Maar als de regenton vol is, dan loopt het hemelwater alsnog de regenpijp in.
Dit kun je voorkomen door de overstort/overloop van de regenton aan te sluiten op een gootje van oude dakpannen (let op: voor 60m2 dak heb je een goot van minstens 12,5 cm breed nodig). Deze laat je onder afschot richting een plek in de tuin lopen waar het water kan infiltreren in de bodem.
Hierbij moet je wel een aantal belangrijke vuistregels in de gaten houden:
- Het grondwaterpeil mag niet te hoog zijn, anders kun je niet genoeg water laten infiltreren. Houd minstens 1 meter aan onder de infiltratievoorziening;
- Zandgrond werkt het beste. Klei, leem of veengrond is minder geschikt;
- Blijf met de infiltratieplek minimaal 2 meter van bomen vandaan;
- Blijf ook minimaal 2 meter van de gevel vandaan (ook bij die van je buren);
- En blijf 6 meter bij kelders vandaan om een natte kelder te voorkomen.
Op deze manier maak je goed gebruik van het regenwater wat er valt. Alles wat in de bodem terecht komt, helpt om uitdroging van de bodem te voorkomen. En dat scheelt je in het volgende droge jaar weer water geven.
Sommige gemeenten en waterschappen geven subsidies geven voor het afkoppelen van regenwater.
Even googelen op je gemeente en waterschap kan dus voordelig zijn. Zoek dan op termen als subsidie ‘klimaatadaptatie’, ‘klimaatmaatregelen’, ‘hemelwater afkoppelen’, ‘regenwater afkoppelen’, ‘regenton’. Dan vind je waarschijnlijk wel of er in jouw woonplaats subsidies zijn.
8. Manier van water geven
Met een officieel watertekort, is het niet handig om drinkwater te gebruiken voor je planten. Gebruik liever regenwater. Als je water moet geven, doe dat dan alleen als het echt nodig is. Liever een keer in de week heel veel dan elke avond of ochtend een klein slokje.
Hierdoor heeft het water geven meer effect. Het vocht heeft dan ook echt de kans om in de bovenlaag van de bodem te trekken.
Als je elke dag een kleine hoeveelheid water geeft, dan wordt een deel direct opgenomen door de planten, een deel verdampt en een heel klein deel trekt daadwerkelijk in de bodem.
En het beste is dan ook nog als je het water zoveel mogelijk bij de wortels geeft in plaats van met een sproeier het water te laten vernevelen waardoor er veel water heel inefficiënt verdampt. Dit kun je bijvoorbeeld doen door een klein geultje rond je dorstige planten te maken waarin je het water giet. Zo stroomt het niet weg van je dorstige planten.
Geef het water liever niet overdag, maar ´s ochtends vroeg of in de avond.
En verder?
Verder zou ik vooral genieten van de zomer.
Genieten van het mooie weer én van af en toe een flinke bui.
En zie je je tuintje door de droogte toch verpieteren? Geen nood. Nou ja, het is natuurlijk wel vervelend. Maar als je er toch weer wat moois van wilt maken heb weer iets leuks voor je.
In september geef ik een workshop “Ontwerp je eigen Droomtuin”. HIER kun je meer informatie over de workshop vinden.
En in DEZE blog kun je nog meer informatie vinden over hoe je om kunt gaan met droogte in de tuin
Dat wil je natuurlijk niet missen. Dus volg me op Facebook of op Instagram zodat je op de hoogte blijft.
(Deze blog is eerder gepubliceerd in 2019, maar is geüpdatet op 26-6-2023)
Het is inderdaad verstandig om rekening te houden met de warmte in de zomer wanneer je je tuin gaat aanleggen. Wij hebben gelukkig goed nagedacht over het bewateren van onze tuin in warme tijden. Een goed sproeisysteem of een lange tuinslang zijn onmisbaar om al je planten van water te kunnen voorzien.
Mijn tuin zou ik ook graag een nieuwe structuur willen geven. De huidige inrichting is rommeling en laat mijn tuin kleiner lijken. Ik ga vast beginnen met het maken van een plan voor de beplanting die ik zou willen behouden of zou willen veranderen.
Dag Vincent,
Het is nu (bijna september) een hele goede periode om te bedenken welke beplanting je wilt houden of veranderen. Bekijk welke planten het goed doen en welke niet. Als ze het nu niet goed doen, maar je vindt ze eigenlijk wel heel mooi, is het de moeite waard om te kijken of ze wel op de goede plek in de tuin staan (zon, wind, vocht, grond etc.). Als je planten gaat verplaatsen is het wel zaak om even op te letten of je ze wel op een geschikte plek zet.
Ik heb ook een leuk e-book gemaakt over het ontwerpen van je droomtuin. Deze kun je op mijn website vinden en is gratis te downloaden. Als je daarmee aan de slag gaat, zou je zomaar tot verrassend leuke ideeën kunnen komen. Succes!